Majoriti pelajar Malaysia ke Jordan adalah SYARIAH. Tetapi majoriti 'ustaz terkenal' di Malaysia yang graduan Jordan adalah graduan BAHASA ARAB. Pelajar Bahasa Arab biasanya tiada masalah memahami subjek SYARIAH. Pelajar SYARIAH ramai yang susah nak faham subjek-subjek BAHASA ARAB. Pelajar SYARIAH yang cemerlang pula, biasanya ramai yang markah baik dalam subjek BAHASA ARAB mereka. Pelajar SYARIAH biasa-biasa, markah subjek BAHASA ARABnya sekadar cukup makan.

- Saya tidak rasa ia isu 'penguasaan bahasa' supaya fasih dan boleh belajar dengan lebih baik. Isu yang lebih besar ialah 'nature' subjek dan bidang tu sendiri. Dan ia mempengaruhi pattern berfikir pelajar berkenaan. Kalau subjek-subjek Bahasa Arab, nature subjek itu sangat 'saintifik'. Ia menampakkan pattern-pattern tertentu, sistematik, dan menyebabkan orang yang menguasai subjek-subjek Bahasa Arab seperti Nahu, Saraf, Balaghah, topik2 Fiqh Lughah dll, pemikiran mereka akan jadi sistematik. Tetapi yang belajar Syariah, nak tengok mereka berfikiran sistematik atau tidak, tengok subjek Usul Fiqh, Qawaid Fiqhiyyah, dan subjek-subjek bersifat teknikal. Termasuk Fiqh Mawarith.

- Kesannya ustaz graduan Bahasa Arab lebih dinamik. Syarahannya ada pattern, praktikal, logik dan akibatnya ialah syarahan dia diterima lalu dia jadi femes. Graduan syariah, kalau dia graduan biasa-biasa, ceramahnya general, tengok satu ayat quran tak nampak skeleton ayat tu, tak nampak pattern, jadi satu ayat kelihatan segedabak, dan dia huraikan pun nanti akhirnya jadi segedabak. Akibatnya, ceramah dia kurang praktikal, tidak sistematik, boleh jadi kurang logik, dan kurang penerimaan lalu mungkin susah nak 'femes'. Nak ambil course Bahasa dan Kesusasteraan Arab, pelajar kena 'cerdik'. Nak ambil course Syariah, pelajar sederhana pun boleh survive.

- Pengajian bahasa dan kesusasteraan Arab sebenarnya adalah pengajian saintifik. Latihannya adalah seperti latihan subjek sains. Manakala pengajian Syariah pula merupakan bidang yang konklusif. Kombinasi kedua-duanya adalah apa yang diperlukan. Mengaji Bahasa tanpa Syariah, menghasilkan orang seperti Taha Hussein. Mengaji Syariah tanpa latihan saintifik menghasilkan ustaz-ustaz yang tidak kritis lalu pengajarannya lebih berbentuk dogmatik.


-- AbuSaif